Over de OV-chipkaart valt vanalles te zeggen en dat gebeurt dan ook. Zo af en toe. De kaart kan (nee: gaat) worden gebruikt om heel veel reisgegevens van reizigers vast te leggen. En dat dan op een geindividualiseerd niveau. De NS weet zo precies wanneer ik waar in de trein zat en de HTM kan vastleggen bij welke tramhalte ik uitstapte. Dat is makkelijk voor de NS en de HTM, en misschien ook voor de reiziger.
Ik ben er dan niet perse tegen. En, anders dan het College bescherming persoonsgegevens , vindt ik niet dat daarvoor perse toestemming zou moeten worden verkregen van de reiziger. Als je reist met het openbaar vervoer dan moet je er misschien maar mee leren leven dat je gegevens voor dat doel worden vastgelegd. Als ik daardoor niet in de rij hoef te staan voor een kaartjesautomaat en niet ook telkens een strippenkaart hoef te kopen, dan moet dat maar.
Waar ik mij wel zorgen over maak is dat de NS en de andere openbaar vervoerbedrijven kennelijk ook erg graag die gegevens voor andere, minder voor de hand liggende doelen willen gaan gebruiken. De NS noemt dat ‘een betere gerichtere service’, en elders ook wel rechttoe-rechtaan ‘marketingdoeleinden’. En omdat de openbaar vervoerbedrijven wel zien dat reizigers daar wellicht bezwaar tegen maken, hebben zij gekozen voor een zo onhandig mogelijk opt-out of bezwaarsysteem. Wie er geen zin in heeft dat zijn of haar gegevens voor dergelijke doeleinden gaan worden gebruikt, moet bij ieder afzonderlijk openbaar vervoerbedrijf bezwaar maken.
Een veelzeggend systeemontwerp. Met de OV-chipkaart kunnen de openbaarvervoerbedrijven wel een en dezelfde geintegreerd betaal en reis-systeem optuigen. Maar in een eenvoudige mogelijkheid om in een keer van die ‘betere, gerichtere service’ af te komen, wordt niet voorzien. Alleen al om die reden vertrouw ik die openbaar vervoerbedrijven niet. En dat wordt niet beter door dit soort promotie in het huisblaadje dat ik ongevraagd van de NS krijg.
Eerder, in mijn inleiding in een boekje over privacy en RFID , maakte ik mij ook al druk om de OV-chipkaart. Zie mijn bericht van 16 december vorig jaar op deze weblog .
Helemaal mee eens. Als ik bovendien zie (en zelf dagelijks ervaar) hoe ‘klant-gericht’ de NS optreedt, maak ik me hartstike zorgen over hun interpretatie van de ethiek van de ‘Wet bescherming van persoonsgegevens’… Daarnaast heb ik een ander punt: de uiteindelijke kosten van zo’n reis. Ik vind het weer zo ingewikkeld als voor mobielabonnementen om te bepalen of dit nieuwe systeem nou wel of niet duurder wordt. Nul maatschappelijk debat heeft plaatgevonden en het is alsof het, wil je dat of niet, gaat komen.