Apr 162010
 

Mijn bijdrage aan het liber amicorum van Aernout Schmidt (Het recht binnenste buiten) gaat over IP-adressen, persoonsgegevens en de toekomst van privacywetgeving. De strekking is, zakelijk weergegeven, dat IP-adressen niet (per definitie) persoonsgegevens. En als er privacyproblemen zijn met IP-adressen moeten die niet worden opgelost door te doen alsof dat wel het geval zou zijn.

Mar 252010
 

Ook in de kamer vraagt men zich af waarom jaarabonnementhouders en studenten moet in- en uitchecken met hun OV-chip. Mastwijk (CDA) vraagt zich terecht af waarom:

"..mensen met een abonnement, een ov-jaarkaart voor het hele jaar voor het gehele openbaar vervoer, toch per se moeten in- en uitchecken, omdat zij anders het risico lopen van een bekeuring van EUR35. Dat is raar, want ik heb een geldig vervoerbewijs en ik zou een bekeuring krijgen. Dat kan ik niet helemaal uitleggen. Bovendien kun je, als je die lijn hanteert en als wij de privacy van personen zo veel mogelijk willen waarborgen, ook nog vragen: waarom dit verplichte in- en uitchecken?" Kamerstukken II 2009/10, 23 645, nr. 351, bldz, 12, 26

De staatssecretaris heeft op deze vraag nog geen antwoord gegeven. 

Mar 082010
 

In Webwereld gaf OPTA vorige week toelichting op de aanpassing van z’n Veelgestelde vragen over spam en z’n begrijpelijke (zeg maar: onvermijdelijke) keuze om persberichten niet per definitie als spam aan te duiden. OPTA doet het voorkomen alsof het niet een materiele wijziging betreft:

Minder angstaanjagend

Een woordvoerder van Opta benadrukt dat er in feite niets veranderd is. De wijziging is ingegeven door het grote aantal vragen dat de Opta over persberichten kreegt. De wetgeving is niet veranderd. De uitleg is omgedraaid, waarmee het iets minder angstaanjagend is geformuleerd, verklaart woordvoerder Marilène Eijgenraam tegenover Webwereld. De wijziging in de verklaring is daarom ook niet naar buiten gecommuniceerd.

Ik geloof niet dat deze kwalificatie terecht is. OPTA zegt nu met zoveel woorden dat betekenis toekomt aan de verwachtingen van de ontvanger van het elektronisch bericht. Als de ontvanger het bericht niet opvat als commercieel, moet het niet worden gezien als spam en is het spamverbod daarop dus niet van toepassing. Dat is een belangrijke, materiele wijziging van de uitgangspunten die de toezichthouder tot dan toe hanteerde. En deze wijziging zal — het kan niet anders — ook gevolgen hebben voor andere elektronische berichten.

Dat is goed nieuws. Het spamprobleem is niet een probleem van persberichten. En evenmin een probleem van communicatie met klanten en prospects.

Feb 262010
 

Soms is OPTA nogal ongenuanceerd over spam en het spamverbod, en de wettelijke uitzonderingen daarop. Zo wekte de toezichthouder in zijn Veelgestelde vragen over het spamverbod de toezichthouder de indruk dat veel, zo niet alle persberichten spam zouden zijn. En dit omdat er ook sprake is van spam als in een bericht een bedrijf of dienst indirect wordt aangeprezen. OPTA zei het zo:

OPTA Veelgestelde vragen over spam (oud) Valt een persbericht onder het spamverbod? Het is mogelijk dat een persbericht onder het spamverbod valt. De wet verbiedt het versturen van berichten met een commercieel doel. Een commercieel doel is niet alleen het (proberen) verkopen van een product of een dienst maar ook het(in)direct promoten van een bedrijf.

In het Perslijst Spamdebat van 17 februari jl. kwam dat OPTA op veel kritiek te staan. En vooral van de journalisten die OPTA dacht te beschermen. In de discussie hebben ik en anderen  voor-de-vuist-weg wat suggesties gedaan om te komen tot beter werkbare criteria. Zo zouden, wat mij betreft, de verwachtingen van de ontvanger van de berichten bepalend moeten zijn bij de beoordeling of er sprake is van spam. 

OPTA heeft dit, zoals dat heet, mee naar huis genomen. En het moet gezegd, de toezichthouder heeft goed geluisterd en z’n 

Veelgestelde vragen over spam aangepast. De aangepaste, veel genuanceerdere en betere tekst luidt nu als volgt:

 

 

OPTA Veelgestelde vragen over spam (nieuw!) Valt een persbericht onder het spamverbod? Persberichten van informatieve aard, gestuurd aan journalisten die met dergelijke onderwerpen bezig zijn, zijn in beginsel geen spam. Een persbericht zal sneller als spam worden gezien als het wordt verstuurd aan ontvangers waarvan de verzender niet weet of zij dergelijke berichten willen ontvangen. Bovendien kan een persbericht als spam worden aangemerkt als de boodschap vooral een commercieel, ideëel of charitatief doel heeft. Zo’n doel is niet alleen het verkopen van een product, dienst of idee maar ook het promoten van een bedrijf of organisatie.

Feb 242010
 
OV-bedrijven blijken — niet onverwacht — de introductie van de OV-chip aan te grijpen om op grote schaal reisgegevens te gaan verzamelen, in veel gevallen zonder dat daarvoor enige noodzaak is.
 
Eerder had ik daarover al met Vincent Dekker, journalist bij Trouw, een handhavingsverzoek ingediend bij het het College Bescherming Persoonsgegevens. Indertijd vond de privacytoezichthouder het niet nodig daartegen op te treden, enwel omdat Vincent er op dat moment nog voor zou kunnen kiezen om een papieren kaartje te kopen en zo alsnog anoniem te reizen. Een beetje laf misschien, maar helaas weinig aan te doen. Hebben wij toen vastgesteld.
 
Inmiddels is de situatie veranderd. De Studenten OV-chip is ingevoerd en dat betekent dat in elk geval studenten geen (echte) keuze meer hebben om anoniem te reizen. Dat was voldoende reden om met enkele studenten weer een handhavingsverzoek in te dienen bij het onze nationale privacywaakhond. In verschillende media, waaronder Spits en uiteraard Webwereld, werd daarover al bericht.
 
Inmiddels heeft het CBP laten weten de handschoen op te pakken. Er wordt een onderzoek ingesteld.
Feb 192010
 

Het spamdebat van de Perslijst van afgelopen woensdag houdt de gemoederen bezig. Misschien niet onverwacht, omdat de zaal vol zat met communicatie en pr-mensen die het allemaal onbegrijpelijk vinden dat OPTA persberichten wil kunnen aanmerken als spam. Mijn standpunt is wel duidelijk. Ik steun van harte de strijd van OPTA tegen spam, maar vind dat de toezichthouder te ver gaat en geen oog heeft voor volstrekt legitieme vormen van communicatie: persberichten, maar ook berichten van bedrijven aan relaties, berichten van wervingsbureau’s aan werkzoekenden met een profiel op vacaturesite.nl, enz.

Aernoud Engelfriet geeft een goede samenvatting van de discussie. Remco Janssen is directer: OPTA kan de boom in met zijn spamwetje. Begrijpelijk. Want het is natuurlijk ook niet goed uit te leggen. Het spamprobleem wordt niet veroorzaakt door persberichten.

Wat OPTA volgens mij zou kunnen doen is met wat meer aandacht het begrip ‘commerciele, idieele of charitatieve communicatie’ gaan uitleggen. En daarbij moet, lijkt mij, vooral ook worden gekeken naar de (al dan niet geobjectiveerde) verwachtingen van de ontvanger van het bericht. Ik heb OPTA gesuggereerd om in zijn Veelgestelde vragen over spam iets op te nemen met de volgende strekking:

of een bericht commercieel is wordt onder andere bepaald aan de hand van hoe de ontvanger daarvan het opvat. Een persbericht is geen spam, tenzij de inhoud daarvan door de ontvangers redelijkerwijs kan worden opgevat als een commercieel, idieel of charitatief bericht.

Daan Molenaar, die in het debat de onpopulaire positie van de toezichthouder mocht toelichten, heeft toegezegd dat hij dit meeneemt. Ik wacht af.

Wordt ongetwijfeld vervolgd.