De OV-chipkaart wordt, ondanks alles, zo hier en daar getest. Daarmee geeft de NS enig inzicht in wat zij met de kaart wil gaan doen en wat dat gaat betekenen voor de reizigers. Inmiddels is duidelijk dat het de NS vooral om te doen is om zoveel mogelijk persoonsgegevens van reizigers vast te leggen, wellicht omdat de kaart en het hele onderliggende systeem alleen rendabel kunnen zijn als de reizigersgegevens kunnen worden verkocht.
Hoe dan ook. Vermoedelijk om te voorkomen dat mensen reizen zonder hun gegevens prijs te geven, voert NS een ontmoedigingsbeleid: wie wil kan anoniem reizen, maar niet met een kortingskaart. Voor de luxe van privacy moet voortaan worden betaald…
Je kunt daar vraagtekens bij zetten, en niet alleen omdat heel veel mensen niet ervoor kunnen kiezen om geen gebruik te maken van de NS en de andere openbaar vervoerbedrijven.
Onze privacywaakhond, het College Bescherming Persoonsgegevens, is kritisch als het gaat om de OV-chipkaart. Het houdt toezicht op de naleving van de de Wet bescherming persoonsgegevens. En daarin staat dat de NS niet meer persoonsgegevens mag verzamelen dan nodig voor het doel waarvoor die gegevens nodig zijn. En ook dat deze gegevens alleen mogen worden verwerkt voorzover die gegevens, gelet op de doeleinden waarvoor ze zijn verzameld, ter zake dienend en niet bovenmatig zijn. En als dat al niet genoeg zou zijn, dan staat er ook nog in de wet dat persoonsgegevens alleen mogen worden verwerkt als de beveiliging daarvan is gewaarborgd.
Op basis van een en ander had de privacytoezichthouder volgens mij best kunnen zeggen dat NS moet voorzien in een geanonimiseerde kortingskaart, althans een kortingskaart waarmee geen reisgegevens van geidentifeerde of identificeerbare reizigers worden verzameld. Waarom het CBP dit desgevraagd, in dit besluit, niet heeft willen zeggen, is niet duidelijk. Evenmin is trouwens duidelijk waarom dit besluit nog niet op de website van het CBP is te vinden.
Vooralsnog houd ik het erop dat de toezichthouder nog ervoor terugdeinst om serieus te worden genomen in het debat over de OV-chipkaart. Dat verandert, zou je zeggen, als op enig moment de kaart grootschalig wordt ingevoerd. Zou je zeggen.