Over kopieerbeperkingen in elektronisch bekendgemaakte besluiten

Er zijn van die dagelijkse ergernissen waarover een redacteur van dit tijdschrift zo af en toe zijn hart moet luchten. Dit is er zo één. Uit eigen ervaring maar daarmee misschien nog niet irrelevant.

OPTA neemt om de drie jaar marktanalysebesluiten. Daarin worden regels gesteld voor KPN, Tele2, Online, Ziggo, UPC en andere marktpartijen die internet en telecomdiensten aanbieden. Deze besluiten zijn bepalend voor hoe de sector zich de komende drie jaren ontwikkelt. En dus wordt er vrijwel altijd tegen al deze besluiten geprocedeerd. Anders dan wel wordt gedacht, niet als automatische reflex maar omdat de toezichthouder nou eenmaal niet onfeilbaar is.

De besluiten hebben een omvang van vier- tot vijfhonderd bladzijden, soms nog wel meer. Voor degenen die ermee werken is het dan ook praktisch (om niet te zeggen: noodzakelijk) dat de besluiten langs elektronische weg worden bekendgemaakt. Om de besluiten goed te begrijpen en om inconsistenties eruit te halen, is het nodig om gebruikte maken van de zoek- en selecteerfunctionaliteiten. Omdat het onontkoombaar is dat een het bestreden besluit in het beroepschrift worden geciteerd, is het ook praktisch dat eruit de besluiten kan worden gekopieerd en geplakt (cut and paste).

Onlang bleek dat dit laatste niet meer mogelijk. Waar de besluiten in het verleden nog zonder beperkingen op de website werden geplaatst, heeft OPTA ervoor gekozen om de besluiten alleen met kopieerbeperkingen beschikbaar te stellen. Daardoor is het niet meer mogelijk om tekstonderdelen te kopiëren. Althans niet zonder extra software aante schaffen waarmee de kopieerbeveiliging kan worden omzeild cq. kan worden gekraakt.

Waarom OPTA dit doet is onduidelijk. Op de website wordt het niet toegelicht. Een OPTA-medewerker die ik erover sprak, vertelde mij dat men slechte ervaringen had met ‘onbeveiligde’ documenten. De terminologie is veelzeggend: alsof het citeren uitbesluiten een risico is waartegen beveiliging geboden is. Het geeft te denkenals er niet zou mogen worden geciteerd uit een gepubliceerd besluit.

Ook overigens kan ik mij weinig voorstellen bij dergelijke risico’s of slechte ervaringen. Van auteursrechtinbreuken kan geen sprake zijn, want op de besluiten rusten géén auteursrechten(art. 11 Auteurswet). Verder moet de toezichthouder, zoals alle overheidsorganen,eraan meewerken dat de informatie in besluiten en andere documenten beschikbaar wordt gemaakt voor commercieel hergebruik. In dat verband wordt verlangd dat de besluiten zoveel mogelijk langs elektronische weg worden beschikbaar gesteld (art. 11d Wet openbaarheid van bestuur).

Is het overdreven om van OPTA te verlangen dat hij zijn besluiten voortaan gewoon weer zonder kopieerbeperkingen beschikbaar stelt? Ik denk het niet. 

(Dit is mijn redactioneel voor het Tijdschrift voor Internetrecht, 2009/2; zie ook mijn eerdere bericht over OPTA-beleidsregels)